LONGTRUK: Openlab #12
บทความโดย ผิว มีมาลัย
เป็นที่น่าแปลกใจและออกจะขบขันอยู่ไม่น้อย เมื่อแรกสังเกตเห็นถุงขนมกรุบกรอบยี่ห้อหนึ่งที่วางอยู่กับชุดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ กำลังทำการอันแพคในบริเวณที่ผู้เขียนกำลังติดตั้งผลงานซึ่งมีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และเครื่องไฟฟ้าเช่นกัน ภายใน National Taiwan Museum of Fine Art พิพิธภัณฑ์ด้านศิลปะร่วมสมัยแห่งชาติที่มีชื่อเสียงและทันสมัยแห่งหนึ่งในไต้หวัน
อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เหล่านั้นคือชิ้นส่วนประกอบต่างๆ ที่สำคัญสำหรับใช้ในการประกอบติดตั้งผลงาน New Media ของศิลปินไทย กรกฤต อรุณานนท์ชัย ผู้มีชื่อเสียงในระดับนานาชาติพำนักและทำงานอยู่ที่นิวยอร์กและกรุงเทพฯ ผลงานชุดที่ว่านี้เป็นผลงานที่ขนส่งทางเครื่องบินตรงมาจากนิวยอร์ก โดยที่ตัวศิลปินติดภารกิจไม่สามารถมาติดตั้งผลงานได้ด้วยตนเอง
ความติดขัดล่าช้าของการขนส่งทำให้ผลงานเดินทางมาถึงพิพิธภัณฑ์ฯ ในวันเดียวก่อนวันสุดท้ายซึ่งจะมีพิธีเปิดให้ผู้สื่อข่าวเข้าชมในตอนเย็น ส่งผลให้ทีมงานติดตั้งชาวไทยที่เดินทางมาถึงก่อนหน้าแล้ว ต้องรออยู่หลายวันโดยไม่สามารถทำอะไรได้มากนัก ในเวลาเดียวกันกับทีมติดตั้งมีกำหนดการต้องเดินทางกลับประเทศไทยในช่วงบ่ายของวันรุ่งขึ้นก่อนที่ผู้สื่อข่าวมาถึง
นั่นย่อมหมายความว่าการติดตั้งชุดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด ตามเอกสารแผนการประกอบการติดตั้งแผงวงจรและไมโครคอนโทรลเลอร์ หลายหน้ากระดาษขนาด A4 เล่มหนาๆ ที่วางอยู่บนแผงอิเล็กทรอนิกส์นั้น ต้องประกอบร่างให้แล้วเสร็จภายในเวลาไม่ถึง 24 ชั่วโมงก่อนกำหนดเปิดนิทรรศการรอบสื่อมวลชนที่จะเริ่มขึ้นในช่วงบ่ายของวันพรุ่งนี้
กล่องบรรจุอุปกรณ์ขนาดไม่เล็กจากนิวยอร์กส่งมาถึงห้องจัดแสดงในช่วงสายๆ หนึ่งวันก่อนเปิดนิทรรศการฯ ทีมงานชาวไทยสองคนและผู้ประสานงานของพิพิธภัณฑ์ฯ หลายคนช่วยกันอันแพคและถ่ายรูปบันทึกในทุกขั้นตอนระหว่างการนำชิ้นส่วนต่างๆ ออกมาวางเรียงกันอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อยตามระบบจัดการของพิพิธภัณฑ์ฯ เพื่อยืนยันขั้นตอนและตรวจสอบชุดอุปกรณ์ทั้งหมดอย่างละเอียดเพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดหรือเสียหายในขั้นตอนนี้
ผู้เขียนมิได้สังเกตเห็นว่าทีมประสานงานของพิพิธภัณฑ์ฯ นำถุงขนมกรุบกรอบ 2 ถุงมาวางไว้บนแผงอุปกรณ์ไมโครคอนโทรลเลอร์และอุปกรณ์อื่นๆ ซึ่งขณะนั้นถูกวางเรียงรายกันอย่างเรียบร้อยบริเวณหน้าห้องจัดแสดงตั้งแต่เมื่อไหร่และด้วยเหตุผลอันใด ตลอดทั้งช่วงบ่ายทีมงานติดตั้งผลงานของ กรกฤต จัดการกับชุดอุปกรณ์ทั้งหมดอย่างมืออาชีพ พวกเขาแก้ไขอุปสรรคทางเทคนิคหลายประการอย่างกระชั้น
ผู้เขียนได้ยินว่าทีมติดตั้งต้องสาละวนอยู่กับอุปกรณ์ยิงเลเซอร์ การขนดินและกิ่งไม้แห้งเข้าจัดวางภาพในห้องจัดแสดงตามแบบที่ศิลปินแนบมา อีกทั้งการแก้ปัญหาหน้างานหลายประการ แต่ในที่สุดช่วงบ่ายของวันนั้นผลงานของ กรกฤต ก็ติดตั้งแล้วเสร็จ เหลือเพียงการปรับแก้ไขไฟล์ภาพเคลื่อนไหวที่พบการกระตกระหว่าง play เล็กน้อย ซึ่งต้องให้ผู้ช่วยศิลปินที่นิวยอร์กเป็นผู้แก้ไขแล้วรีบทรานเฟอร์ส่งมาให้ในคืนนั้น
เช้าวันรุ่งขึ้นทีมติดตั้งกลับเข้ามาที่ห้องนิทรรศการอีกครั้งเพื่อตรวจสอบระบบอิเล็กทรอนิกส์ให้ทั่วหมด และนำไฟล์ที่ส่งมาเปิดเช็คดูความเรียบร้อย หลังอาหารกลางวันพวกเขาเข้ามาดูความเรียบร้อยเป็นครั้งสุดท้ายก่อนออกเดินทางจากพิพิธภัณฑ์ฯ เพื่อไปสนามบินที่กรุงไทเป เราล่ำลากันตามประสาเพื่อนมิตรภาพและสวัสดิภาพในการเดินทาง
ผลงาน กรกฤต อรุณานนท์ชัย โดยมีขนมไกวไกว (乖乖) ว่างไว้บริเวณทางเข้า
จากนั้นผู้เขียนกลับมาสาละวนกับผลงานของตนเองที่ยังติดตั้งไม่แล้วเสร็จ ในขณะเดียวกันก็เหลือบไปเห็นถุงขนมกรุบกรอบ 2 ถุงนั้น ซึ่งเวลานี้ได้ถูกนำกลับออกมาวางที่ตัวตุ๊กตาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของผลงานของ กรกฤต ตรงบริเวณทางเข้าหน้าห้องจัดแสดงอีกครั้ง นั่นทำให้ผู้เขียนสะดุดคิดว่าถุงขนมทั้งสองถุงนั้นไม่ใช่เพื่อการบริโภคอย่างแน่นอนและมันใช้เพื่อประโยชน์อะไรกันแน่
ผู้ประสานงานของพิพิธภัณฑ์ได้ไขข้อปริศนานี้ระหว่างช่วยทีมงานติดตั้งของ กรกฤต เก็บของก่อนเดินทางไปสนามบิน เธอบอกกับผู้เขียนว่า “มันคือถุงขนมแห่งการว่านอนสอนง่าย” และด้วยรูปลักษณ์การออกแบบบรรจุภัณฑ์ทำให้เข้าใจได้ว่ามันคือขนมกรุบกรอบของเด็กๆ และรวมถึงผู้ใหญ่ที่ชื่นชอบขนมขบเคี้ยวอีกด้วย ด้วยชื่อของมัน ”ไกวไกว” มีความหมายว่า ให้เชื่อฟังและอย่าดื้อ
ในบริบททางภาษาคำว่า ไกวไกว (乖乖) มักใช้เมื่อต้องการให้สิ่งที่พูดถึงไม่ดื้อหรือว่านอนสอนง่าย เช่น “ไกว ไกว อย่าดื้อนะลูก” อะไรประมาณนั้น เด็กๆที่ชื่นชอบขนมกรุบกรอบชนิดนี้ได้ซึมซับความหมายสัญญะของภาษาและการบริโภคไว้ในเวลาเดียวกัน โซซูร์ได้ชี้ว่าความหมายของสรรพสิ่งมิได้ดำรงอยู่ในตัวของสิ่งนั้นแต่อยู่ที่ความสัมพันธ์ของสิ่งนั้นกับสิ่งอื่นๆ ภายใต้ระบบเดียวกัน
อาจกล่าวได้ว่าขนมกรุบกรอบ ไกว ไกว (乖乖) คือสัญลักษณ์ (Symbol) ซึ่งเป็นสัญญะในแบบที่ไม่มีความเกี่ยวพันเชื่อมโยงอันใดเลยระหว่างตัวสัญญะกับวัตถุจริง หากแต่ความหมายเกิดจากการตกลงร่วมกันในหมู่ผู้ใช้สัญญะ เช่น ตัวอักษร หรือโลโก้ต่างๆที่สร้างขึ้น การถอดรหัสจึงจำเป็นต้องอาศัยการเรียนรู้ร่วมกันของผู้ใช้สัญญะ
ไกว ไกว (乖乖) มีให้เลือก 3 สี 3 รส
ส่วนสีของบรรจุภัณฑ์นั้นก็มีความสำคัญด้วยเช่นกัน ขนมกรุบกรอบ ไกว ไกว (乖乖) มีให้เลือก 3 สี 3 รส ซึ่งแต่ละสีสื่อความหมายโดยนัย (Connotative Meaning) โดยอ้อมเพื่อให้เกิดการตีความหมายอีกชั้นหนึ่ง สีเขียว สีเหลืองและสีแดง ย่อมให้ความหมายที่แตกต่างกัน ห่อบรรจุสีเขียวนั้นเป็นสีที่ตรงกับสีซิกนอลของสัญณาณจราจรและสัญญาณชีพของเครื่องอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์โดยทั่วไป
สีเหลืองให้ชะลอและแดงคือต้องหยุดในสัญญาณจราจรที่พบเห็นในชีวิตประจำวัน และที่สำคัญบนหน้าซองบรรจุภัณฑ์ขนมกรุบกรอบ ไกว ไกว (乖乖) ยังมีช่องว่างให้กรอกชื่อผู้รับหรือชื่อชิ้นงานที่เราต้องการมอบความว่านอนสอนง่ายลงไป และที่สำคัญบนซองบรรจุมีคำอวยพรเขียนว่าซุ่น (順) ที่แปลว่าคล่อง โล่ง ปราศจากอุปสรรค เน้นย้ำลงไปอีกด้วย
ไกวไกว กับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิคส์
ขนมกรุบกรอบยี่ห้อนี้ผลิตขึ้นครั้งแรกในปี 1968 จัดว่าเป็นขนมที่ทุกคนนิยมชมชอบหรือขนมประจำชาติของคนไต้หวันเลยก็ว่าได้ เรียกว่าไม่มีใครไม่รู้จักขนมกรุบกรอบยี่ห้อนี้ลูกเล็กเด็กแดงเห็นชอบซื้อทานกันทั้งบ้านทั้งเมือง สิ่งที่น่าสนใจคือขนมยี่ห้อนี้ผลิตขึ้นมาไม่เพียงเพื่อการบริโภคเท่านั้นแต่อุปโภคด้วย มันไม่ได้เป็นไปเพื่ออย่างใดอย่างหนึ่งแต่ทั้งสองอย่าง มันจึงเป็นขนมที่ตราตรึงอยู่ในดวงใจของคนไต้หวันเมื่อครั้งวัยเยาว์จวบจนปัจจุบัน
เมื่อเด็กๆเติบโตขึ้นพวกเขามีตำแหน่งการงานในหลากหลายวิชาชีพ เจ้าไกวไกว (乖乖) ได้ติดตามควบคู่ไปกับการเจริญเติบโตในหน้าที่การงานของพวกเขาเหล่านั้น สังเกตจากฝ่ายประสานงานของประสานงานของพิพิธภัณฑ์ผู้ดูแลผลงานที่เกี่ยวข้องกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทุกคนอาศัยเจ้าไกวไกว (乖乖) นี่แหละ มาวางไว้ในห้องหรือในจุดที่กำลังปฏิบัติงานเพื่อให้งานที่รับผิดชอบไม่ติดขัดและรอดพ้นอุปสรรคนานับประการ
ไกวไกว Easy Card
ล่าสุดอีซี่การ์ด (Easy Card) บัตรชำระแทนเงินสดสำหรับจ่ายค่าโดยสารรถเมล์ รถไฟฟ้า รถไฟ และจ่ายเงินซื้อสินค้าในร้านสะดวกซื้อและร้านค้าต่างๆ ร่วมกับบริษัทขนมอบกรอบไกวไกว (乖乖) จัดทำบัตรอีซี่การ์ดเป็นพวงกุญแจนำโชคเป็นรูปถุงขนมไกวไกว ขนาดย่อส่วน 7×5 ซม. เป็นที่พออกพอใจทั้งแก่คนรุ่นเก่ารุ่นใหม่อย่างมาก เนื่องจากมันหมายถึงสภาพคล่องทางการเงินของผู้มีไว้ครอบครองชนิดที่เรียกได้ว่ารูดปรื้ดๆ ไม่ติดขัดกันเลยทีเดียว
Gen X และ Gen Y-Z ต่างมีความเชื่อที่ต่างกันในด้านรูปแบบและเนื้อหา ส่งผลให้เครื่องยึดเหนี่ยวที่เสริมส่งกำลังใจของ Gen Y-Z ต่างไปจากรุ่น Gen X โดยสิ้นเชิง แม้พวกคน Gen X หัวเก่าอนุรักษ์นิยมจะรังเกลียดชิงชังคนรุ่นใหม่อย่างไร แต่นั้นก็มิได้หมายความว่าพวกเขาล้มล้างความเชื่อดั้งเดิมหรือปฏิเสธความหมายเชิงวัฒนธรรมให้โง่เง่าล้าหลัง
ในทางกลับกันพวกเขาได้พัฒนาคุณค่าทางวัฒนธรรม ตามเหตุปัจจัยของยุคสมัยที่ความเร่งรีบกลายเป็นข้อจำกัดในระบบการแข่งขันเสรี เพราะพวกเขาเติบโตในช่วงเวลาที่โลกรอบตัวเปลี่ยนแปลงไปไม่เหมือนในอดีตและการเปลี่ยนแปลงที่ว่านี้ยิ่งทวีความรวดเร็วยิ่งขึ้นทุกขณะ ไม่ว่าขนมกรุบกรอบ ไกวไกว (乖乖) จะช่วยให้การปฏิบัติงานของพวกเขาราบรื่นหรือไม่ก็ตามที
หากแต่รากเหง้าความเชื่อทางวัฒนธรรมที่เสริมส่งให้เกิดผลสำเร็จในการงาน ผลสำเร็จมวลรวมในเชิงมหภาค ซึ่งรับช่วงมาจากรุ่นสู่รุ่นยังคงดำรงอยู่สืบต่อไป ความคาดหวังของเราที่มีต่ออนาคตลูกหลานจึงไม่ใช่การพร่ำเพ้อถึงแต่น้ำร้อนที่เคยอาบ และก่นด่าว่าพวกเขาควรทำหรือไม่ควรทำอะไร
เพราะอย่างไรเสียพวกเขาก็คือเสาหลักของอนาคตอยู่ดี คนรุ่นเก่าคนรุ่น X อย่างเราๆ ต่างหากควรกลับมามองตัวเองเสียทีว่าสิ่งที่ทำๆ กันอยู่ทุกวันนี้มีคุณค่าอะไรที่พวกเขาต้องเก็บรักษามันไว้ ถ้าไม่ ไม่เพียงพวกเขาจะโยนมันทิ้ง แต่พวกเขาไม่ต้องเคารพหรือแม้ยกมือไหว้พวกเราด้วยซ้ำ
ผลงาน jiandyin โดยมีขนมไกวไกว (乖乖) ว่างไว้บริเวณอุปกรณ์-ตู้ทำความเย็น
ว่าแล้วผู้เขียนได้แจ้งกับผู้ประสานงานพิพิธภัณฑ์ฯ ขอ ไกวไกวสีเขียว 2 ถุง เพื่อนำมาวางที่ชิ้นงานระหว่างรอแก้ไขปัญหาการติดตั้งอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และการวางระบบความดันกระแสไฟฟ้าที่ต้องสอดคล้องกับชิ้นงาน-อุปกรณ์ทำความเย็นซึ่งผลิตจากเมืองไทยแล้วส่งมาทางเรือถึงไต้หวัน เป็นปัญหาติดขัดด้วยความดันกระแสไฟฟ้าที่ประเทศไต้หวันแตกต่างจากอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ผลิตในไทยเพียง 10 hz แต่กลับส่งผลกระทบต่ออุปกรณ์ทั้งระบบอย่างคาดไม่ถึง
เหลือเวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมงพิธีเปิดนิทรรศการในรอบสื่อมวลชนกำลังจะเริ่มขึ้น ศิลปินกำลังตระเตรียมทุกสิ่งอย่างในห้องนิทรรศการให้พร้อมโดยไม่ขาดตกบกพร่อง และใจจดใจจ่อรอเครื่องแปลงไฟกำลังดันขนาด 220wx60hz ที่พิพิธภัณฑ์ฯสั่งซื้อไปเมื่อสามวันก่อนกำลังเดินทางมาถึง เพื่อเปิดจ่ายไฟฟ้าให้กับอุปกรณ์ตู้กระจกทำความเย็นที่ติดตั้งโดดเด่นอยู่กลางห้องก่อนบรรดานักข่าวจะเดินมาถึงเพียงไม่กี่นาที
ถุงไกวไกว 2 ถุงที่เห็นถูกซ่อนไว้ใต้ตู้ทำความเย็นตลอดสี่เดือนในการแสดงนิทรรศการครั้งนั้น จวบจนวันนี้ผู้เขียนก็ยังไม่ได้ลิ้มรองรสชาติเจ้าไกวไกวซะที แม้ยังไม่ได้รับผลด้านโภชนาการแต่ก็ถือว่าได้รับผลอันปราศจากอุปสรรคนั้นไปแล้ว
ไกวไกว